- موضوع نویسنده
- #1
مقدمه: اهمیت بازیابی فایل‌های پاک شده در ویندوز
بسیاری از کاربران حداقل یک بار با اتفاق ناخوشایند پاک شدن فایل‌های مهم خود در محیط ویندوز مواجه شده‌اند. پاک شدن تصادفی اطلاعات، فرمت درایو، خرابی سیستم یا حتی حملات ویروسی می‌تواند باعث از دست رفتن مدارک، پروژه‌ها، عکس‌ها و اطلاعات شخصی باارزش شود. خوشبختانه بازیابی فایل‌های پاک شده در ویندوز امکان‌پذیر است و با بهره‌گیری از ابزارها و تکنیک‌های مناسب، می‌توان شانس بازگردانی اطلاعات را افزایش داد. این مقاله به طور کامل راهکارهای مختلف ریکاوری فایل در ویندوز را آموزش می‌دهد و برترین نرم‌افزارهای این حوزه را معرفی می‌کند.
چرا فایل‌های حذف شده ویندوز قابل بازیابی هستند؟
فایل‌هایی که در ویندوز پاک می‌شوند، بلافاصله کاملاً از روی هارد دیسک حذف نمی‌شوند. در بیشتر موارد، سیستم عامل فقط بخش مربوط به آن فایل‌ها را به عنوان فضای آزاد علامت‌گذاری می‌کند. تا زمانی که داده‌های جدید روی این فضا نوشته نشود، امکان بازگردانی آن وجود دارد. به همین دلیل مهم است که پس از حذف ناخواسته فایل، از نوشتن اطلاعات جدید روی همان هارد یا درایو خودداری کنید.
راهکارهای اولیه برای بازیابی فایل‌های حذف شده
پیش از رجوع به نرم‌افزارهای حرفه‌ای ریکاوری، برخی روش‌های ساده و داخلی ویندوز می‌تواند منجر به بازیابی موفقیت‌آمیز فایل‌های پاک شده شود.
۱. جستجو در سطل بازیافت (Recycle Bin)
وقتی فایلی را حذف می‌کنید، ابتدا به سطل بازیافت منتقل می‌شود. کافی است:
- روی آیکون Recycle Bin در دسکتاپ کلیک کنید.
- فایل مورد نظر خود را جستجو کرده و پس از پیدا شدن روی آن راست‌کلیک کنید.
- گزینه Restore را انتخاب نمایید تا فایل به مکان اولیه بازگردد.
۲. استفاده از قابلیت File History
اگر قابلیت File History در ویندوز فعال باشد، امکان بازگردانی نسخه قبلی فایل یا پوشه وجود دارد:
- به پوشه‌ای که فایل در آن قرار داشته بروید.
- روی فضای خالی راست‌کلیک کنید و Restore previous versions را انتخاب کنید.
- لیست فایل‌ها و نسخه‌های قبلی نمایش داده می‌شوند. نسخه موردنظر را انتخاب و بازیابی کنید.
۳. بازیابی فایل از طریق Backup and Restore
اگر پیش‌تر از قابلیت پشتیبان‌گیری ویندوز (Backup and Restore) استفاده کرده باشید، می‌توانید فایل‌های حذف شده را از بکاپ برگردانید:
- به Control Panel رفته و گزینه Backup and Restore (Windows 7) را انتخاب کنید.
- روی Restore my files کلیک کنید و مراحل راهنما را دنبال نمایید.
نرم‌افزارهای حرفه‌ای بازیابی فایل در ویندوز
برای شرایطی که فایل از Recycle Bin حذف شده و بکاپی وجود ندارد، استفاده از نرم‌افزارهای ریکاوری ضروری است. در اینجا تعدادی از بهترین ابزارهای ریکاوری اطلاعات را معرفی می‌کنیم:
| نام نرم‌افزار | مزایا | محدودیت‌ها |
| Recuva | رایگان، رابط کاربری ساده، بازگردانی فرمت‌های مختلف | در ریکاوری فایل‌های خیلی قدیمی موفقیت کمتری دارد |
| EaseUS Data Recovery Wizard | رابط گرافیکی قوی، پشتیبانی از بازیابی پارتیشن | نسخه رایگان محدود به ۲ گیگابایت |
| R-Studio | پشتیبانی حرفه‌ای از انواع فایل سیستم، امکانات پیشرفته | پولی و پیچیده برای کاربران مبتدی |
| Disk Drill | پشتیبانی از انواع حافظه‌ها و انواع فرمت فایل | در نسخه رایگان محدودیت در حجم ریکاوری |
| Windows File Recovery | ابزار رسمی مایکروسافت، رایگان، اجرای خط فرمان | نیاز به دانش کار با cmd |
آموزش ریکاوری فایل حذف شده با نرم‌افزار Recuva
یکی از نرم‌افزارهای محبوب و رایگان برای بازیابی فایل‌ها در ویندوز، Recuva است. نحوه استفاده از این برنامه:
- نرم‌افزار Recuva را از سایت رسمی یا منابع معتبر دانلود و نصب کنید.
- برنامه را باز کنید و روی Next کلیک نمایید.
- نوع فایل موردنظر را انتخاب کنید (مثلاً Pictures, Documents و غیره) یا گزینه All Files را بزنید.
- مکان حذف فایل را انتخاب کنید (مثلاً Desktop یا یک درایو خاص).
- اسکن سریع انجام داده و در صورت عدم یافتن، Deep Scan را فعال نمایید.
- فایل‌های یافت شده را بررسی و تیک فایل‌های موردنظر را بزنید.
- بر روی Recover کلیک کنید و محل بازگردانی فایل را مشخص نمایید (ترجیحاً درایوی غیر از محل حذف).
نکات مهم برای موفقیت در ریکاوری اطلاعات
- پس از حذف فایل، از نصب نرم‌افزار یا ذخیره اطلاعات روی همان درایو خودداری کنید.
- شانس ریکاوری در موارد پاک‌شدن‌ها یا فرمت اخیر بیشتر است.
- ریکاوری اطلاعات SSD سخت‌تر از هارد معمولی است، زیرا برخی درایوها از فناوری TRIM استفاده می‌کنند.
- حتماً نرم‌افزار ریکاوری را از سایت‌های معتبر دانلود کنید تا دچار بدافزار نشوید.
- همیشه یک نسخه بکاپ به صورت مرتب از اطلاعات مهم خود تهیه کنید.
جمع‌بندی و توصیه نهایی
پاک شدن فایل در ویندوز لزوماً پایان ماجرا نیست و با بهره‌گیری از روش‌ها و نرم‌افزارهایی که معرفی شد، می‌توانید شانس بالایی برای بازگردانی اطلاعات خود داشته باشید. هرچقدر سریع‌تر اقدام به ریکاوری کنید و کمتر اطلاعات جدید روی هارد بنویسید، موفقیت‌آمیزتر خواهد بود. همچنین فعال‌سازی منظم قابلیت‌های پشتیبان‌گیری، در آینده شما را از نگرانی حذف ناگهانی اطلاعات نجات می‌دهد.
