آموزش جامع نصب و راه‌اندازی سرور DNS اختصاصی روی لینوکس برای وب‌سایت‌ها

[Ahmad]

مقدمه

در دنیای وب، مدیریت صحیح دامنه‌ها و برقراری سریع و پایدار ارتباط میان کاربران و سایت‌ها حیاتی است. یکی از بخش‌های مهم زیرساخت اینترنت، سرور DNS (Domain Name System) است که وظیفه تبدیل نام دامنه‌ها به آدرس‌های IP را برعهده دارد. با راه‌اندازی یک سرور DNS اختصاصی، شما کنترل بیشتری بر تنظیمات دامنه‌ها، امنیت و سرعت پاسخ‌دهی به درخواست‌های کاربران خواهید داشت. در این مقاله به آموزش گام‌به‌گام نصب و راه‌اندازی سرور DNS اختصاصی بر روی سیستم‌عامل لینوکس می‌پردازیم.

DNS چیست و چه نقشی در وب دارد؟

DNS مانند دفترچه تلفن اینترنت است. زمانی که کاربر آدرس سایتی را وارد می‌کند، سرور DNS نام دامنه را به IP سرور مربوطه تبدیل کرده و ارتباط را برقرار می‌کند. بدون DNS، کاربران باید برای هر سایت به جای نام، آدرس IP آن را حفظ کنند که عملاً ممکن نیست. همچنین سرور DNS نقش مهمی در توزیع ترافیک، بالابردن امنیت و انعطاف‌پذیری سیستم‌های میزبانی دارد.

مزایای راه‌اندازی سرور DNS اختصاصی

• افزایش سرعت پاسخ‌دهی برای دامنه‌های تحت مدیریت
• کنترل کامل روی رکوردهای دامنه و امکان ایجاد رکوردهای پیشرفته
• ارائه قابلیت‌های امنیتی مانند DNSSEC، رکورد SPF و …
• امکان رفع سریع‌تر اختلالات احتمالی و شخصی‌سازی تنظیمات
• عدم وابستگی به سرویس‌دهندگان DNS خارجی و افزایش پایداری سایت‌ها

پیش‌نیازهای نصب سرور DNS اختصاصی

• دسترسی به یک سرور اختصاصی یا مجازی با سیستم‌عامل لینوکس (ترجیحاً CentOS، Ubuntu یا Debian)
• یک دامنه فعال برای تست و پیاده‌سازی رکوردها
• دسترسی root یا sudo به سرور
• آی‌پی استاتیک برای سرور DNS (بهتر است)

معرفی نرم‌افزارهای مطرح سرور DNS

چند نرم‌افزار محبوب برای راه‌اندازی DNS عبارتند از:

نام نرم‌افزار	سیستم عامل	کاربرد
BIND	لینوکس/یونیکس	رایج‌ترین و قوی‌ترین نرم‌افزار سرور DNS
PowerDNS	لینوکس/ویندوز	قابلیت مدیریت توسط دیتابیس، سریع و انعطاف‌پذیر
Unbound	لینوکس/یونیکس	DNS Resolver سریع و امن

در این آموزش از BIND (BIND9) استفاده می‌کنیم که استاندارد بسیاری از سرویس‌دهندگان بزرگ است.

آموزش نصب BIND (BIND9) روی لینوکس

در این بخش نصب BIND روی Ubuntu/Debian را بررسی می‌کنیم. مراحل برای CentOS یا Red Hat مشابه است با تفاوت جزئی در دستورات نصب پکیج.

1. ابتدا سیستم را به‌روزرسانی کنید:
   

   sudo apt update && sudo apt upgrade

2. پکیج‌های مورد نیاز را نصب نمایید:
   

   sudo apt install bind9 bind9utils bind9-doc dnsutils

3. در پایان نصب، سرویس BIND را فعال و راه‌اندازی کنید:
   

   sudo systemctl enable bind9
   sudo systemctl start bind9

پیکربندی اولیه سرور DNS اختصاصی

پس از نصب، لازم است فایل‌های پیکربندی BIND را ویرایش کنید تا دامنه خود را مدیریت نمایید.

1. فایل اصلی zoneها معمولاً در /etc/bind/named.conf.local قرار دارد. برای مثال، برای دامنه example.com باید یک zone مانند زیر تعریف کنید:
   

   zone "example.com" {
    type master;
    file "/etc/bind/zones/db.example.com";
   };

2. یک پوشه برای zone فایل بسازید:
   

   sudo mkdir /etc/bind/zones

3. یک کپی از zone نمونه بسازید و آن را ویرایش کنید:
   

   sudo cp /etc/bind/db.local /etc/bind/zones/db.example.com
   sudo nano /etc/bind/zones/db.example.com

4. نمونه zone فایل:
   

   $TTL    604800
   @       IN      SOA     ns1.example.com. admin.example.com. (
                                 2         ; Serial
                            604800         ; Refresh
                             86400         ; Retry
                           2419200         ; Expire
                            604800 )       ; Negative Cache TTL
   ;
   @       IN      NS      ns1.example.com.
   @       IN      A       192.0.2.1
   ns1     IN      A       192.0.2.1
   www     IN      A       192.0.2.1

5. سپس فایل را ذخیره کنید.

آزمایش و راه‌اندازی نهایی سرور DNS

برای تست عملکرد درست سرور:

• فایل‌های پیکربندی را با دستور زیر بررسی کنید:
  

  sudo named-checkconf
  sudo named-checkzone example.com /etc/bind/zones/db.example.com

• سرویس را ریستارت کنید:
  

  sudo systemctl restart bind9

• دامنه خود را از طریق ابزار dig تست کنید:
  

  dig @localhost example.com

تنظیم رکورد NameServer در پنل دامین

در پنل ثبت دامنه، NS دامنه را به آی‌پی سرور DNS اختصاصی خود تنظیم کنید (مانند ns1.example.com). ممکن است لازم باشد رکورد glue در پنل رجیسترار ثبت شود تا دامنه به درستی به سرور جدید متصل شود.

اقدامات امنیتی و نکات مهم در مدیریت سرور DNS

• دسترسی به پورت 53 (UDP/TCP) فقط برای آی‌پی‌های مورد نیاز باز باشد.
• امکان به‌روزرسانی دوره‌ای نرم‌افزار سرور
• محدود کردن Zone Transfer به آی‌پی‌های مشخص (تنظیم allow-transfer)
• استفاده از قابلیت DNSSEC برای افزایش امنیت دامنه‌ها
• مانیتورینگ لاگ‌های سرور (/var/log/syslog یا /var/log/messages)

جمع‌بندی

راه‌اندازی سرور DNS اختصاصی گام مهمی در بهبود کنترل، امنیت و عملکرد سیستم‌های میزبانی شماست. با دنبال کردن این آموزش می‌توانید به سادگی یک سرور DNS مستقل داشته باشید، رکوردهای دلخواه تعریف کنید و زیرساخت شبکه خود را بهبود دهید. در صورت بروز پرسش یا نیاز به پشتیبانی، پرسش‌های خود را می‌توانید در انجمن تخصصی احمدرضا کریمی (لینک: انجمن تخصصی وبمستران) مطرح نمایید تا از تجربیات سایر مدیران و متخصصین بهره‌مند شوید.