- موضوع نویسنده
- #1
مقدمه: چرا باید فایل‌های اضافی ویندوز را حذف کنیم؟
فضای ذخیره‌سازی کامپیوترهای ویندوزی به مرور زمان با فایل‌های بلااستفاده و موقتی پر می‌شود؛ این فایل‌ها در عملکرد سیستم تاثیر منفی گذاشته و موجب کندی، خطا در نصب نرم‌افزارهای جدید یا حتی کاهش عمر حافظه می‌شوند. یکی از ابزارهای کارآمد و درونی ویندوز برای پاکسازی فایل‌های اضافی، نرم‌افزار Disk Cleanup است. در این مقاله نحوه استفاده از Disk Cleanup، کارایی آن و نکات تکمیلی برای بهینه‌سازی فضای ویندوز را بررسی می‌کنیم.
Disk Cleanup چیست و چه می‌کند؟
Disk Cleanup یک ابزار داخلی در ویندوز است که کاربران را قادر می‌سازد فایل‌های موقتی، کش‌های سیستمی، فایل‌های سطل زباله، گزارش خطاها، فایل‌های بروزرسانی و سایر داده‌های اضافی را به راحتی حذف کنند. این ابزار از ویندوز XP تا آخرین نسخه‌های ویندوز 11 در دسترس است و رابط کاربری ساده‌ای دارد.
مزایای استفاده از Disk Cleanup
- افزایش فضای ذخیره‌سازی: حذف فایل‌های بدون کاربرد، فضای آزاد بیشتری برای ذخیره اسناد، عکس، نرم‌افزار و بازی فراهم می‌کند.
- افزایش سرعت و عملکرد سیستم: پاکسازی فایل‌های موقتی و بلااستفاده به بهبود سرعت اجرا و کارایی کمک می‌کند.
- کاهش خطر مشکلات نرم‌افزاری: فایل‌های مخرب یا مانده از بروزرسانی‌های ناقص باعث بروز ارور یا اختلال می‌شوند، با Disk Cleanup این مشکلات کاهش می‌یابد.
- ابزاری رایگان و بدون نیاز به نصب: با توجه به این که Disk Cleanup همراه ویندوز نصب می‌شود، نیازی به استفاده از نرم‌افزارهای جانبی ندارید.
مراحل اجرای Disk Cleanup در ویندوز
۱. اجرای Disk Cleanup
برای اجرای Disk Cleanup، کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:
- در نوار جستجوی ویندوز عبارت
Disk Cleanupرا تایپ کرده و برنامه را اجرا کنید. - در صورتی که چندین درایو دارید، پنجره‌ای برای انتخاب درایو مورد نظر جهت پاکسازی ظاهر می‌شود. معمولا درایو C (درایو اصلی ویندوز) انتخاب می‌شود.
- روی OK کلیک کنید تا برنامه شروع به اسکن درایو کند.
۲. انتخاب فایل‌هایی که باید حذف شوند
پس از اسکن اولیه، لیستی از فایل‌های قابل حذف نمایش داده می‌شود که شامل موارد زیر است:
| نوع فایل | توضیحات |
| Temporary files | فایل‌های موقتی تولید شده توسط نرم‌افزارها و سیستم عامل |
| Recycle Bin | فایل‌هایی که به سطل بازیافت منتقل کرده‌اید |
| System created Windows Error Reporting | گزارش خطاهای سیستمی |
| Windows Update Cleanup | باقی‌مانده آپدیت‌های قدیمی ویندوز |
| Temporary Internet Files | کش و فایل‌های اینترنتی قدیمی |
| Delivery Optimization Files | داده‌های مرتبط با توزیع بروزرسانی‌ها |
۳. پاکسازی فایل‌های سیستمی (System Files)
در بسیاری موارد می‌خواهید فایل‌های سیستمی عمیق‌تر نظیر cache آپدیت یا فایل‌های قدیمی ویندوز را نیز پاک کنید. برای این کار:
- روی دکمه Clean up system files کلیک کنید.
- دوباره درایو را انتخاب و OK را فشار دهید.
- پس از اسکن جدید، سایر گزینه‌ها از جمله Previous Windows installations نیز قابل انتخاب می‌شوند (مخصوصا پس از آپگرید ویندوز).
- روی OK کلیک و تایید نهایی را انجام دهید.
نکات مهم قبل از حذف فایل‌ها
- قبل از حذف فایل‌های آپدیت یا Previous Windows Installations مطمئن شوید نیازی به بازگشت به نسخه قبلی ندارید.
- در پوشه Recycle Bin، بررسی نهایی را انجام داده و اگر فایلی به اشتباه پاک شده آن را بازگردانید.
- ادامه عملیات حذف ممکن است بسته به حجم فایل‌های اضافی، چند دقیقه طول بکشد.
- اگر سیستم پس از حذف فایل‌های سیستمی ری‌استارت خواست، آن را بپذیرید.
سایر روش‌های پاکسازی فضای ویندوز
علاوه بر Disk Cleanup، روش‌های زیر نیز برای بهینه‌سازی فضای کامپیوتر پیشنهاد می‌شود:
- حذف یا انتقال فایل‌های حجیم شخصی (فیلم، نرم‌افزار، بازی) به حافظه اکسترنال
- استفاده از Storage Sense برای پاکسازی خودکار در ویندوز 10 و 11 (
Settings > System > Storage) - آن‌اینستال نرم‌افزارهایی که دیگر استفاده نمی‌کنید
- استفاده از ابزارهای جانبی مانند CCleaner (در صورت شناخت کافی و بااحتیاط)
جدول مقایسه Disk Cleanup با Storage Sense
| ویژگی | Disk Cleanup | Storage Sense |
| پاکسازی فایل‌های موقتی | بله | بله |
| زمان‌بندی خودکار | خیر | بله |
| امکان حذف فایل‌های آپدیت ویندوز | بله | محدود |
| پاکسازی فایل‌های کاربری | محدود | بله |
| نسخه‌های ویندوز 7 به بعد | پشتیبانی می‌شود | فقط ویندوز 10 و 11 |
سوالات متداول درباره Disk Cleanup
آیا Disk Cleanup به فایل‌های مهم سیستم آسیبی می‌زند؟
در حالت عادی Disk Cleanup فقط فایل‌های بلااستفاده و اضافی را حذف می‌کند؛ هیچ‌گاه فایل اصلی ویندوز یا داده‌های مهم کاربر را پاک نمی‌کند. با این حال، در بخش حذف نسخه قبلی ویندوز (Previous Windows Installations) دقت داشته باشید.
هر چند وقت یکبار از Disk Cleanup استفاده کنیم؟
بسته به نوع استفاده از سیستم و حجم تولید فایل‌های موقتی، میانگین ماهی یک بار استفاده کافی است. کاربران سنگین می‌توانند هر دو هفته یکبار پاکسازی را انجام دهند.
چرا فضای ویندوز بعد از حذف فایل‌های اضافی کم آزاد می‌شود؟
برخی فایل‌ها ممکن است توسط سیستم قفل یا در حال استفاده باشند یا فایل حذف شده به صورت موقت پاکسازی گردد و پس از Restart آزاد شود.
جمع‌بندی
استفاده منظم از Disk Cleanup بهترین راه برای بهبود عملکرد سیستم، افزایش امنیت و بازیابی فضای هارد دیسک است. این ابزار ساده و رایگان ویندوز، اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به برنامه خارجی، فایل‌های غیر ضروری را به راحتی پاک کرده و از یک ویندوز سبک و سریع لذت ببرید. به کمک نکات این مقاله، همواره می‌توانید فضای کافی برای ذخیره داده‌های مهم خود داشته باشید و از مشکلات کاهش فضا پیشگیری کنید.
