آموزش ورود و راه‌اندازی ویندوز 10 و 11 به حالت Safe Mode (حالت امن)

[Ahmad]

مقدمه: Safe Mode چیست و چه کاربردی دارد؟

حالت Safe Mode یا حالت امن ویندوز، محیطی ساده‌شده در سیستم‌عامل است که فقط سرویس‌ها و درایورهای اصلی و حیاتی سیستم اجرا می‌شوند. این قابلیت باعث می‌شود اگر مشکلی مثل ویروسی شدن، خرابی درایور، یا اختلال نرم‌افزاری پیش آمد، بتوانید وارد ویندوز شوید و به رفع مشکل بپردازید. Safe Mode یکی از ابزارهای حیاتی برای عیب‌یابی و رفع مشکلات در ویندوز است.

کاربردهای رایج Safe Mode

• حذف ویروس یا بدافزارهایی که در حالت عادی اجازه حذف نمی‌دهند
• برطرف کردن مشکلات درایورها
• برگشت تنظیمات اشتباه یا نصب ناقص نرم‌افزارها
• انجام اسکن‌ها و تعمیر سیستم بدون دخالت برنامه‌های جانبی
• بکاپ گرفتن از اطلاعات در شرایط بحرانی

انواع حالت Safe Mode در ویندوز

هنگام ورود به Safe Mode با سه انتخاب روبه‌رو می‌شوید:

Safe Mode	اجرای حداقل موارد لازم سیستم عامل، بدون اینترنت و شبکه
Safe Mode with Networking	فعال بودن درایور شبکه و امکان دسترسی به اینترنت و شبکه
Safe Mode with Command Prompt	بوت ویندوز فقط با خط فرمان برای کاربران حرفه‌ای

در اغلب موارد، گزینه Safe Mode یا Safe Mode with Networking کافی است.

روش‌های ورود به Safe Mode در ویندوز 10 و 11

در نسخه‌های جدید ویندوز، ورود به Safe Mode اندکی با نسخه‌های قدیمی فرق دارد. در ادامه انواع روش‌های بوت امن را بررسی می‌کنیم.

۱. ورود به Safe Mode از طریق تنظیمات ویندوز (Settings)

این روش زمانی که ویندوز شما بالا می‌آید و قفل نشده، ساده‌ترین روش است:

1. روی دکمه Start کلیک کنید و وارد Settings شوید.
2. به بخش Update & Security (یا در ویندوز ۱۱: System) بروید.
3. از منوی سمت چپ روی Recovery کلیک کنید.
4. در قسمت Advanced startup روی Restart now کلیک کنید.
5. پس از ری‌استارت، وارد صفحه آبی‌رنگ Choose an option می‌شوید.
6. گزینه Troubleshoot سپس Advanced options و بعد Startup Settings را انتخاب کنید.
7. روی Restart کلیک کنید.
8. پس از ری‌استارت شدن، لیستی نمایش داده می‌شود؛ برای ورود به حالت Safe Mode کلید ۴ یا F4 را بزنید، برای حالت Safe Mode with Networking کلید ۵ یا F5 و برای حالت Safe Mode with Command Prompt کلید ۶ یا F6 را فشار دهید.

۲. بوت امن از طریق کلید Shift و ری‌استارت

اگر به صفحه ورود ویندوز (یا در داخل ویندوز) دسترسی دارید:

1. دکمه Shift را نگه‌دارید و روی گزینه Restart (در منوی Start یا صفحه لاگین) کلیک کنید.
2. مانند روش قبل، بعد از ریستارت وارد مراحل Troubleshoot > Advanced options > Startup Settings > Restart شوید.
3. عدد مرتبط با حالت Safe Mode مورد نظر را وارد کنید.

۳. ورود به Safe Mode با استفاده از System Configuration (msconfig)

این روش هم یکی از محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین راه‌هاست:

1. کلیدهای Windows + R را بزنید تا پنجره Run باز شود.
2. عبارت msconfig را وارد و Enter کنید.
3. در پنجره System Configuration، به سربرگ Boot بروید.
4. در بخش Boot options تیک Safe boot را فعال کنید.
5. یکی از گزینه‌ها را انتخاب کنید:
   • Minimal: حالت Safe Mode ساده
   • Alternate shell: حالت Safe Mode با Command Prompt
   • Network: حالت Safe Mode با شبکه
6. روی OK و سپس Restart کلیک کنید.

برای خروج از Safe Mode، مراحل را تکرار و تیک گزینه Safe boot را بردارید و سیستم را ریستارت کنید.

۴. ورود به Safe Mode زمانی که ویندوز بالا نمی‌آید (حالت ریکاوری خودکار)

اگر سیستم عامل بوت نمی‌شود، با سه بار خاموش و روشن کردن ناگهانی، وارد صفحه ریکاوری خودکار می‌شوید.

1. سیستم را روشن کنید و زمانی که ویندوز در حال لود شدن است، برق سیستم را قطع یا دکمه خاموش را نگه دارید تا خاموش شود. این کار را سه مرتبه انجام دهید.
2. در بار چهارم، سیستم وارد Automatic Repair می‌شود و سپس گزینه‌ای برای Advanced options نمایش داده می‌شود.
3. مسیر Troubleshoot > Advanced options > Startup Settings را طی کنید و بعد از ری‌استارت، حالت Safe Mode را انتخاب کنید.

۵. استفاده از دیسک نصب یا Recovery Drive برای ورود به Safe Mode

اگر هیچ یک از روش‌های قبلی جواب نداد:

1. یک فلش بوت یا DVD نصب ویندوز آماده کنید.
2. سیستم را با آن بوت کنید.
3. در صفحه نصب ویندوز روی Repair your computer کلیک کنید.
4. به Troubleshoot > Advanced options > Command Prompt بروید.
5. در پنجره سیاه دستور زیر را وارد نمایید:
   

   bcdedit /set {default} safeboot minimal

6. سیستم را ریستارت کنید؛ ویندوز به صورت خودکار وارد Safe Mode می‌شود.

برای بازگشت به حالت عادی:

bcdedit /deletevalue {default} safeboot

نکات و ترفندهای کار با Safe Mode

• در حالت Safe Mode، بسیاری از سرویس‌های ویندوز متوقف هستند. بنابراین، اگر برخی ویژگی‌ها غیرفعال شد تعجب نکنید.
• اگر ویندوز در حالت Safe Mode هم اجرا نشد، احتمالاً مشکل سخت‌افزاری یا جدی وجود دارد.
• برای حذف ویروس‌ها بهتر است از Safe Mode استفاده شود تا بدافزارها غیرفعال باشند.
• در Safe Mode نرم‌افزارهای Startup اجرا نمی‌شوند؛ همین موضوع یافتن علت کندی یا مشکل سیستم را آسان می‌کند.

جدول مقایسه روش‌های ورود به Safe Mode ویندوز

روش	نیاز به دسترسی ویندوز	سهولت	کاربردی برای مواقع مشکل
Settings و Recovery	دارد	زیاد	معمولی
Shift + Restart	دارد/صفحه ورود	زیاد	متوسط
Msconfig	دارد	متوسط	معمولی
ریکاوری خودکار	ندارد	متوسط	اورژانسی
دیسک نصب	ندارد	کمتر	پیشرفته/در مواقع بحرانی

جمع‌بندی

Safe Mode (حالت امن) یک ابزار اصلی برای هر کاربر ویندوز است که به کمک آن می‌توانید مشکلات سیستمی را بهتر بشناسید و رفع کنید. با یاد گرفتن روش‌های ورود به این حالت، همیشه یک راه حل اضطراری برای مشکل‌های ویندوز در دست دارید. توصیه می‌شود حتی اگر اکنون مشکلی ندارید، روش‌های بالا را تمرین و امتحان کنید تا در زمان لازم به راحتی بتوانید از آن بهره ببرید.