- موضوع نویسنده
- #1
چرا امنیت سرور و روت اهمیت دارد؟
یکی از مهم‌ترین وظایف مدیران وب، حفظ امنیت سرور و جلوگیری از نفوذ، سرقت اطلاعات و آسیب‌های احتمالی است. با توجه به اینکه دسترسی روت (root) بالاترین سطح دسترسی در سرور محسوب می‌شود، هکرها همواره به دنبال سوء استفاده از این دسترسی هستند. هر گونه ضعف امنیتی در سرور، می‌تواند کل سایت و اطلاعات کسب‌وکار را در معرض خطر قرار دهد؛ پس شناخت مهم‌ترین اقدامات امنیتی الزامی است.
به‌روزرسانی مداوم سیستم عامل و نرم‌افزارها
یکی از ساده‌ترین اما حیاتی‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از حملات، آپدیت و به‌روزرسانی منظم سیستم عامل، کنترل پنل، سرویس‌ها و افزونه‌ها است. حفره‌های امنیتی به سرعت در اینترنت منتشر می‌شوند و بروزرسانی به نسخه‌های آخرین، ریسک نفوذ را به شدت کاهش می‌دهد. برای مثال در لینوکس می‌توانید دستورات زیر را اجرا کنید:
Bash:
sudo apt update && sudo apt upgradeاستفاده از رمز عبور قوی و احراز هویت دو مرحله‌ای
استفاده از رمزهای عبور پیچیده و غیر قابل حدس، اولین لایه دفاع در مقابل حملات brute force است. پیشنهاد می‌شود حداقل 12 کاراکتر، شامل حروف بزرگ و کوچک، اعداد و کاراکترهای خاص انتخاب کنید.
برای سرویس‌هایی که 2FA (احراز هویت دو مرحله‌ای) را پشتیبانی می‌کنند، حتما آن را فعال نمایید تا حتی در صورت افشا شدن رمز، امنیت حساب حفظ شود.
تنظیم دسترسی‌ها و اصل حداقل دسترسی (Least Privilege)
یکی از اشتباهات رایج، اعطای دسترسی‌های غیرضروری به کاربران یا سرویس‌ها است. همیشه فقط به کاربرانی دسترسی روت یا ادمین بدهید که واقعا به آن نیاز دارند. همچنین برای هر سرویس، دسترسی‌های لازم را به صورت جداگانه اعمال و از ایجاد کاربران با سطح دسترسی کامل خودداری نمایید.
تغییر پورت پیش‌فرض SSH و غیرفعال کردن روت مستقیم
تغییر پورت SSH از 22 به یک عدد بالا و غیر معمولی، احتمال شناسایی سرویس توسط اسکنرها را کاهش می‌دهد:
Bash:
# ویرایش فایل کانفیگ ssh
sudo nano /etc/ssh/sshd_config
Port 2222PermitRootLogin no غیرفعال کنید. می‌توانید ابتدا با یوزر معمولی وارد شده و سپس با sudo su به روت سوییچ نمایید.فعال کردن فایروال و محدود کردن دسترسی شبکه
استفاده از ابزارهایی مانند
ufw در لینوکس یا Windows Firewall، به شما اجازه می‌دهد فقط پورت‌ها و سرویس‌های ضروری را باز گذاشته و سایر ترافیک‌ها را مسدود کنید:
Bash:
sudo ufw enable
sudo ufw allow 80,443/tcp
sudo ufw allow 2222/tcpغیرفعال کردن سرویس‌ها و ماژول‌های غیرضروری
هر سرویسی که فعال باشد، می‌تواند یک حفره امنیتی بالقوه باشد. سرویس‌ها و برنامه‌هایی را که استفاده نمی‌کنید حتما غیرفعال، حذف یا محدود نمایید. دستور زیر سرویس‌های فعال روی لینوکس را نشان می‌دهد:
Bash:
sudo systemctl list-units --type=serviceاستفاده از کلیدهای خصوصی SSH به جای پسورد
ورود به سرور لینوکس از طریق کلیدهای خصوصی (Public/Private Key) نسبت به پسورد امنیت بسیار بالاتری فراهم می‌کند. ابتدا یک جفت کلید با دستور زیر بسازید:
Bash:
ssh-keygen -t rsa -b 4096ssh-copy-id به سرور منتقل نمایید.مانیتورینگ و ثبت لاگ‌ها برای تشخیص سریع نفوذ
لاگ سرور و مانیتورینگ فرآیندها کمک می‌کند هرگونه رفتار مشکوک یا تلاش غیرمجاز را سریعا شناسایی کنید. ابزارهایی مثل
Fail2ban برای بلاک کردن آدرس‌های مشکوک و Logwatch برای خلاصه‌سازی لاگ‌ها بسیار مفیدند.تهیه نسخه پشتیبان (بکاپ) منظم از سرور
همیشه فرض کنید ممکن است با حمله یا خطای انسانی سرور شما آسیب ببیند، پس تهیه بکاپ کامل از فایل‌ها و دیتابیس را به صورت منظم و خودکار انجام دهید. بکاپ‌ها را حتما روی یک سرور دیگر یا فضای ایمن جدا از سرور اصلی نگهداری کنید.
فعال‌سازی SSL/TLS برای رمزنگاری ارتباطات سرور
تمامی ارتباطات سرور — چه مدیریت (SSH, RDP) چه سرویس دهنده (HTTP, Mail) — باید رمزنگاری شده باشد تا اطلاعات حساس شما محافظت شود. استفاده از SSL معتبر و پروتکل‌های امن ارتباطی (مانند SFTP به جای FTP، HTTPS به جای HTTP) یک اصل است.
منابع تکمیلی و مشارکت در جامعه وبمستران
برای آموزش‌های بیشتر و حل مشکلات امنیتی، به انجمن تخصصی احمدرضا کریمی مراجعه کنید. همچنین می‌توانید جدیدترین نکات و آموزش‌های امنیتی را در سایت اصلی مطالعه نمایید.
سخن پایانی؛ امنیت هیچ‌گاه کامل نیست
امنیت سرور یک فرآیند دائم و پویاست که نیاز به دانش به‌روز و دقت بالا دارد. رعایت نکات گفته شده می‌تواند تا حد زیادی ریسک‌ها را کاهش دهد اما همیشه باید آماده‌ی به‌کارگیری راهکارهای جدید و مواجهه با تهدیدهای نوظهور در دنیای وب باشید.
